Tên khác: |
Bàng bí, Bàng quả vuông |
Tên khoa học: |
Barringtonia asiatica (L.) Kurz |
Họ Lộc vừng: |
Lecythidaceae |
Hình thái
Cây gỗ lớn, cao đến 20m, đường kính gần 1m. Vỏ thân màu nâu xám.
Lá đơn, mọc cách, phiến lá hình trứng ngược, dài 20–30cm.
Hoa tự chùm ở đầu cành, dài 40cm. Hoa lưỡng tính, rất đẹp, lá đài 2, cánh hoa 4 màu trắng; nhị đực rất nhiều, chỉ nhị màu tím hồng, dài 10cm; bầu dưới. Thời gian hoa nở ngắn, thường vào lúc ban đêm.
Quả khô cứng, 4 cạnh, rộng 10cm, có đài tồn tại, 1 hạt.
Mùa hoa quả: tháng 4-10.
Hình 1: Bàng vuông (Barringtonia asiatica) – Hoa
Sinh thái
Là loài thực vật bản địa ở phía sau rừng ngập mặn ven biển nhiệt đới thuộc châu Á. Thường mọc rải rác dọc bờ biển và ven các đảo. Thích hợp trên đất cát pha, chịu được khí hậu khô nóng.
Tái sinh chủ yếu bằng hạt. Sinh trưởng chậm trong giai đoạn còn nhỏ.
Phân bố
– Thế giới: các đảo tại Ấn Độ dương và Tây Thái bình dương, Đài Loan, Indonesia, Philippines, Fiji, New Caledonie,…
– Việt Nam: tại Lý Sơn, Côn Đảo, Phú Quốc, quần đảo Trường Sa,…
– Khánh Hòa: quần đảo Trường Sa.
Hình 2: Bàng vuông – Quả
Tình trạng bảo tồn
Có tên trong Sách đỏ Việt Nam (VU – sẽ nguy cấp). Đã được nhân giống và gây trồng tại nhiều nơi, kể cả trồng cây đường phố.
Công dụng
Gỗ màu đỏ, nặng, dùng trong xây dựng, đồ nội thất,…
Lưu ý: Tất cả các phần của cây Bàng vuông đều có độc tính, hoạt chất glucosid saponin (Barringtonin) và HCN (Hydro cyanide).
Hạt được xay thành bột để thuốc cá.
HỘI BẢO VỆ THIÊN NHIÊN & MT. KHÁNH HÒA
Tham khảo
Sách đỏ Việt Nam, 2007. Phần II- Thực vật, p.257-258. NXB. KHTN&CN.
Barringtonia asiatica – Sea Poison Tree (flowersofindia.net)